Dagelijks komen er via telefoon en mail vragen binnen bij het secretariaat van Novaka over de uitbetaling van het vakantiegeld en over de rechten en plichten van werknemers bij thuiswerken. In dit bericht hebben wij de antwoorden op de belangrijkste vragen voor u op een rijtje gezet.
Bij het secretariaat van Novaka komen veel vragen binnen over de uitbetaling van het vakantiegeld in 2020.
Uitbetaling- Volgens de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (https://wetten.overheid.nl/BWBR0002638/2020-01-01) heeft iedere werknemer recht op minimaal 8 procent vakantiebijslag over zijn brutoloon en moet het opgebouwde vakantiegeld over de periode van de maanden juni 2019 t/m mei 2020 uiterlijk op 30 juni zijn uitbetaald.
CAO Boek en Kantoor – Volgens de CAO voor de Boekhandel en Kantoorvakhandel moet de uitbetaling van de vakantiebijslag bij het salaris van mei geschieden. Om de last voor ondernemers met een liquiditeitsprobleem te verlichten, zijn Novaka en de Koninklijke Boekverkopersbond in overleg getreden met CNV Vakmensen om te bezien of er ruimte is voor een afwijkende collectieve afspraak op dit onderdeel. Helaas is dit vooralsnog niet gelukt.
Overleg met werknemers over uitbetaling – Door de coronacrisis kunnen bedrijven financieel in de problemen komen. Het uitbetalen van vakantiegeld in mei kan nu een serieus liquiditeitsissue opleveren. In dat geval adviseren wij u het gesprek aan te gaan met uw werknemers en te proberen af te spreken om het vakantiegeld uit te betalen in termijnen of in z’n geheel op een later tijdstip in 2020. Een ultieme stap voor bedrijven in nood, waarvoor de instemming van uw werknemers is vereist. U kunt hier juridisch niet eenzijdig toe besluiten. Het is zeer aan te bevelen, indien aanwezig, hierover eveneens overleg te plegen met de personeelsvertegenwoordiging of ondernemingsraad. Het advies is om een afspraak met uw werknemers schriftelijk vast te leggen en ook de reden waarom u daartoe bent gekomen.
Vakantiegeld en NOW-regeling – Overigens worden werkgevers die gebruikmaken van de NOW-regeling ook tegemoetgekomen in de maandelijkse opbouw van vakantiegeld. Bovenop de loonsom komt 30% opslag voor de opbouw van vakantiegeld, pensioenpremies en werkgeverspremies.
Ondersteuning Novaka – Bent u voornemens om dit gesprek aan te gaan, dan kunt u bellen en/of mailen met het secretariaat van Novaka voor ondersteuning:
020 664 55 21 of support@novaka.nl.
Arbeidsrecht: vragen en antwoorden
In hoeverre mag ik mijn werknemers instructies geven over werk en corona?
Werknemers moeten redelijke instructies opvolgen over de wijze waarop de werkzaamheden moeten worden verricht en met betrekking tot de goede orde in de onderneming. De werkgever kan werknemers dan ook instrueren om de hygiënemaatregelen binnen de onderneming na te leven. Als thuiswerken gebruikelijk of mogelijk is, dan kan de werkgever de werknemer opdragen om voor een bepaalde periode thuis te werken.
In welke gevallen moet het loon worden doorbetaald als werknemers in verband met het virus niet op het werk kunnen of willen verschijnen?
Als de werknemer ziek is, gelden de normale regels bij ziekte. De werknemer moet zich ziekmelden en zich aan de verdere procedures houden die bij zijn werkgever gelden. De werkgever zal in principe gehouden zijn het loon tot een bepaald percentage door te betalen. Dat de ziekte het gevolg is van het coronavirus maakt dit niet anders.
RIVM-advies – Het RIVM heeft in een aantal gevallen geadviseerd om thuis te blijven om uit te zieken en anderen niet te besmetten. Dat geldt onder meer voor huisgenoten van patiënten met het coronavirus en voor mensen die in gebieden zijn geweest waar het coronavirus heerst én verkoudheidsklachten of koorts hebben. Ook in die gevallen is er sprake van loondoorbetaling wegens ziekte.
In een aantal gevallen zal de werknemer wegens het virus niet op het werk willen of kunnen verschijnen zonder dat er sprake is van ziekte. Bijvoorbeeld in het geval van quarantaine. Als de werknemer de arbeid niet verricht, dan is de hoofdregel nog steeds dat de werkgever het loon moet doorbetalen. Dat is alleen anders als de oorzaak waarom het werk niet wordt verricht in de risicosfeer van de werknemer ligt. Dat is normaliter bijvoorbeeld het geval bij te laat komen of bij werkweigering.
Andere situaties – Er zijn voorbeelden dat werknemers niet op hun werk willen komen omdat ze bang zijn door klanten of collega’s besmet te worden. Als er geen enkele reden is om hiervoor bang te zijn, probeer deze angst dan weg te nemen. Willen werknemers desondanks niet komen, zonder dat ze daar toestemming voor hebben, dan geldt dat als werkweigering. De werkgever kan dan de loonbetaling stopzetten. Waarschuw de werknemer wel dat dat de consequentie zal zijn. Als de bedrijfssituatie het toelaat, dan zou de werknemer in een dergelijk geval ook vakantie kunnen opnemen.
Gebruik verlofregelingen – In voorkomende gevallen kan calamiteitenverlof of kort verzuimverlof worden opgenomen, bijvoorbeeld als de school of kinderopvang sluit en de werknemer met spoed zijn kind(eren) op moet halen. Eventueel ook nog de volgende dag, als de school of opvang gesloten blijft, en de werknemer op zo’n korte termijn geen oppas kan vinden. Calamiteitenverlof of kort verzuimverlof kan hooguit enkele dagen duren. Voor bijvoorbeeld quarantaine kan geen calamiteitenverlof worden opgenomen, omdat daar al duidelijk is dat dit langer dan enkele dagen gaat duren. Kortdurend zorgverlof kan een rol spelen als de werknemer de noodzakelijke verzorging op zich moet nemen van een ziekte van een persoon als omschreven in de Wet arbeid en zorg (familieleden enz.).
Mag een werkgever, onder de huidige omstandigheden, terugkomen op toezeggingen, bijvoorbeeld om een arbeidsovereenkomst in te laten gaan, of te verlengen?
Als er sprake is van een onvoorwaardelijk gedane toezegging, en heeft de werknemer deze aanvaard, dan is sprake van een (arbeids)overeenkomst. Of het om een schriftelijke of een mondelinge toezegging gaat, is in principe niet van belang. Bij een mondelinge toezegging kan wel de vraag zijn wat er precies is toegezegd, en of er door aanvaarding daadwerkelijk een overeenkomst tot stand is gekomen. De werkgever zou nog een beroep kunnen doen op onvoorziene omstandigheden als het bedrijf door het gestand doen van de toezegging dreigt om te vallen. In veel gevallen zal dat in dit stadium van de crisis nog niet goed mogelijk zijn.
Mag een werknemer een vastgestelde vakantie eenzijdig intrekken?
De wet heeft niets geregeld over het intrekken door de werknemer van een vastgestelde vakantie. Daarom kan deze niet eenzijdig een reeds vastgestelde vakantie in te trekken. Er is immers een afspraak gemaakt over het opnemen van vakantiedagen.
Kun je werknemers vragen om vakantie op te nemen?
Werkgevers kunnen hun medewerkers natuurlijk vragen om vakantie op te nemen. Dat gebeurde ook veel tijdens de financiële crisis in 2008/2009. Ervaring leerde toen dat veel werknemers bereid zijn om een steentje bij te dragen, als de situatie daarom vraagt,
Hoef ik werknemers met een nul-urencontract in de huidige crisis niet meer op te roepen?
In het algemeen is de werkgever verplicht om oproepkrachten met een nul-urencontract werk aan te bieden als dat er is. Maar als er geen werk is, dan vervalt deze plicht.
Welke consequenties hebben de aangescherpte maatregelen van 23 maart wat betreft het bijeenkomen van groepen op mijn bedrijfsvoering?
De maatregelen die zien op bijeenkomsten van groepen van drie man (m/v) of meer zien vooral op de buitenruimte. Het gaat hier in wezen om een vorm van een samenscholingsverbod.
Deze beperking geldt in beginsel niet voor werkgerelateerde bijeenkomsten zoals vergaderingen. Voor deze (fysieke) bijeenkomsten geldt uiteraard wel dat deze zoveel mogelijk voorkomen dienen te worden en daar waar ze wel plaatsvinden, dat de gebruikelijke richtlijnen rond veiligheid en hygiëne in acht worden genomen.
Moeten werknemers ook op de werkplek 1,5 meter afstand houden?
De overheid en het RIVM adviseren mensen 1,5 meter afstand te houden. Dat advies geldt dus ook voor de werkplek. De afstand van 1,5 meter is bedoeld om de werknemer en anderen te beschermen tegen besmetting met het coronavirus.
